Local Collaboration as the Engine for Energy Transition
How does realizing a sustainable energy project together with the local community work in practice? We explain our approach and why technical and social solutions go hand in hand.
A group of about fifty enthusiastic people gather with coffee and cookies at the construction site of Citizen Wind Farm A2 Lage Rooijen. It’s quite windy, and hiking boots protect them from the wet sand on the site. ‘Finally a place where it’s nice that it’s windy,’ a visitor jokes. In the Bommelerwaard, right next to the A2 highway, three wind turbines are being built. Regional Cooperative Bommelerwaar is giving a tour to cooperative members, bondholders, and local residents.
Dat dit windpark gebouwd wordt is niet vanzelfsprekend. Verschillende uitdagingen komen hierbij kijken. De drie windturbines hebben samen een capaciteit van 15 MW, maar netcongestie beperkt de levering tot 10 MW. ‘Totdat het net verzwaard wordt draaien we bij harde wind niet op vol vermogen. Dat is zonde. Samen met bedrijven in de omgeving onderzoeken we oplossingen, zoals energiehubs waar energie lokaal wordt uitgewisseld, die opwek en verbruik combineren. Naast technische en juridische kennis is daar veel creativiteit voor nodig. Daar houden wij van,’ zegt directeur Annelies Wesselink van GreenTrust Consultancy, een full scope adviesbureau voor duurzame energieprojecten en vanaf het eerste idee betrokken bij het Burgerwindpark.
Van techniek naar sociale innovatie GreenTrust begeleidt energiecoöperaties en andere partners in alle fases van energieprojecten, van haalbaarheid, vergunningen en financiering tot bouw en beheer.‘ De energietransitie vraagt meer dan techniek,’ stelt mede-directeur Lieuwe Dragt. ‘De uitdaging ligt in sociale innovatie. Hoe zorgen we dat zoveel mogelijk mensen zich gehoord voelen en actief kunnen deelnemen? Hoe bouwen we bruggen tussen klimaatdoelstellingen, natuurbelangen en energievoorzieningen?’ GreenTrust werkt samen met meer dan twintig energiecoöperaties in Nederland, wat duurzame energie dichter bij de samenleving brengt en vice versa. ‘Het gaat om meer dan opbrengst. Denk aan gemeenschapszin, maatschappelijke acceptatie en een eerlijke verdeling tussen de lasten en lusten.’
Citizen Wind Farm A2 Lage Rooijen: Collaboration for Local Energy and Nature Conservation
Een prachtig voorbeeld van deze aanpak is het eerdergenoemde Burgerwindpark A2 Lage Rooijen in de Bommelerwaard. Dit project is ontstaan uit een intensieve samenwerking tussen GreenTrust en Coöperatie Bommelerwaar. Het windpark is van en voor de omgeving: vanaf het begin is Coöperatie Bommelerwaar medeeigenaar, waardoor de lokale gemeenschap direct profiteert van de opbrengsten en zeggenschap heeft. Extra bijzonder aan dit project is dat Coöperatie Bommelerwaar bij de financiering hulp krijgt van Coöperatie Deltawind van Goeree-Overflakkee, met wie GreenTrust in 2016 Windpark Krammer bouwde, het grootste burgerwindpark in Nederland. Samen vormen zij de holding Eiland voor Eiland en zijn ze voor 50 % eigenaar van het windpark. Coöperaties komen in actie om andere coöperaties verder te helpen.
Om het project lokaal vorm te geven, richtten GreenTrust en Coöperatie Bommelerwaar een klankbordgroep op. Mensen uit de omgeving dachten mee over thema’s als natuurinclusief ontwerpen, bouwlogistiek en de creatie van meerwaarde voor de lokale gemeenschap. In 2023 werd de vergunning voor het windpark onherroepelijken inmiddels is de bouw is gestart. Naast het opwekken van elektriciteit, investeert het project in natuurbehoud en -ontwikkeling. Zo is kruidenrijk grasland ingezaaid en meer dan 1.600 m² struikgewas aangelegd om kleine marterdieren zoals de bunzing en hermelijn te beschermen. Deze plannen zijn ontwikkeld in samenwerking met lokale natuurorganisaties en de klankbordgroep.
Collaboration Between Cooperatives and Experts: The Key to a Successful Energy Transition
‘Ik ken GreenTrust al tien jaar,’ zegt Gijs van Hout, directeur van het Burgerwindpark, ‘Hun focus op samenwerking met lokale coöperaties is dé manier om in deze tijd energieprojecten te realiseren.’ GreenTrust gelooft in een energietransitie die door de maatschappij wordt gedragen en begeleidt coöperaties bij de ontwikkeling van energieprojecten. De kracht zit in de combinatie van lokale kennis en het lokale netwerk van coöperaties en de projectervaring en het multidisciplinaire team van GreenTrust.
Photographer: Christine Wevers